Abstract:
เห็ดนมเสือ (L. rhinocerus) เป็นเห็ดทางยาที่มีส่วนดอกเห็ดคล้ายดอกเห็ดหลินจือและมีส่วนหัวใต้ดิน
หรือเหง้า (sclerotium) ฝังอยู่ในดิน โดยส่วนเหง้าเห็ดนี้เกิดจากการที่เส้นใยของเห็ดรวมตัวกันเป็นก้อนและมี
สารสำคัญ อาทิเช่น โพลีแซคคาไรด์ สารออกฤทธิ์ทางชีวภาพในกลุ่มสารประกอบฟีโนลิก ฟลาโวนอยด์ ไตรเทอพี
นอยด์เป็นต้น ด้วยคุณสมบัติทางยาที่ใช้ในการรักษาโรคมาแต่อดีตโดยเฉพาะโรคระบบทางเดินหายใจ ทำให้เห็ด
นมเสือเป็นที่ต้องการ แต่บริเวณที่พบเห็ดนมเสืออยู่ในป่าลึกทึบและปัจจุบันหาได้ค่อนข้างยาก คณะผู้วิจัยจึงมี
แนวคิดในการพัฒนาการเพาะเลี้ยงเห็ดนมเสือแบบฝังกลบก้อนเห็ดนมเสือที่มีเชื้อเดินเต็มด้วยวิธีการเลียนแบบ
ธรรมชาติเพื่อกระตุ้นการเจริญและฤทธิ์ทางชีวภาพของเหง้าเห็ดนมเสือ โดยปัจจัยที่ทำการศึกษา ได้แก่ วัสดุฝัง
กลบ ขนาดก้อนเห็ดที่ใช้ฝังกลบ ลักษณะการจัดเรียงก้อนเห็ด การใช้สารประกอบซีลีเนียมและกลีเซอรอลในการ
เป็นสารกระตุ้น รวมถึงวิธีการสกัดสารจากเหง้าเห็ดนมเสือ ผลการวิจัยพบว่าการสกัดด้วยน้ำร้อนให้ปริมาณสาร
สกัด กรดฟีโนลิก ฟลาโวนอยด์ โพลีแซคคาไรด์และประสิทธิภาพในการต้านอนุมูลอิสระสูงที่สุด ไตรเทอร์พีนอยด์
พบปริมาณมากที่สุดในสารที่สกัดด้วยเอทานอล สารที่สกัดด้วยน้ำเย็นมีประสิทธิภาพในการต้านการอักเสบและ
ต้านมะเร็งปอดและเต้านมสูงกว่าการสกัดด้วยเอทานอลและน้ำร้อน นอกจากนี้ยังพบว่าปัจจัยที่ใช้ในการเพาะเลี้ยง
เห็ดนมเสือแบบฝังกลบแตกต่างกันย่อมส่งผลต่อลักษณะการเจริญของเหง้า ชนิดสารสำคัญ ปริมาณสารสำคัญ
และฤทธิ์ทางชีวภาพให้มีความแตกต่างกันไป
