การพัฒนามูลค่าเพิ่มในน้ำผึ้งและผลิตภัณฑ์จากผึ้งพื้นเมืองในประเทศไทย

Abstract

ผึ้งมิ้ม (Apis florea) เป็นผึ้งชนิดหนึ่งที่ปรับตัวได้ดีในสภาพแวดล้อมที่หลากหลายของทวีปเอเชีย สร้างรวงรังแบบชั้นเดียวขนาดความกว้างประมาณ 20 - 30 ซม. บนกิ่งก้านของต้นไม้ขนาดเล็ก ไม้พุ่ม จึงพบผึ้งมิ้มในเกือบทุกภาพภูมิประเทศของประเทศไทย ผึ้งมิ้ม Apis florea มีขนาดประชากรเล็ก สามารถเลี้ยงแบบจำกัดเขตพื้นที่แหล่งอาหารได้ มีความสามารถในการปรับตัวได้ดี โรคและศัตรูธรรมชาติน้อย ผึ้งมิ้มไม่ค่อยแสดงพฤติกรรมดุร้ายจึงบริหารจัดการได้ง่าย งานวิจัยนี้ต่อยอดจากวิธีการพัฒนาการเลี้ยงผึ้งมิ้มในเชิงเศรษฐกิจ เพื่อผลิตน้ำผึ้งเอกลักษณ์เฉพาะ (unique uniflora honey) จากดอกไม้สมุนไพร 4 ชนิด คือ กุหลาบ มะลิ ดาวกระจาย พวงชมพู โดยพบว่ากุหลาบ ดาวกระจาย และพวงชมพู เป็นพืชอาหารผึ้งที่สามารถนำมาปรับปรุงภูมิทัศน์เพื่อการเลี้ยงผึ้ง และให้เอกลักษณ์ได้ ยกเว้นมะลิ ที่ไม่มีอาหารที่ผึ้งเข้าหาในปริมาณมากพอที่จะผลิตน้ำผึ้ง ทั้งนี้ผลงานวิจัยเพื่อพัฒนาการปรับภูมิทัศน์ด้วยพืชอาหารอื่นๆ เพื่อให้ผลิตน้ำผึ้งได้ตามบริบทของพื้นที่ที่แตกต่าง งานวิจัยพบพืชอาหารผึ้งมิ้ม ในประเทศไทยทั้งหมดเพิ่ม 24 ชนิด จากเดิม 128 ชนิด รวมเป็น 142 ชนิด