Abstract:
บทความวิชาการนี้มุ่งศึกษาความสําคัญและพัฒนาการของเมืองราชบุรีในช่วงต้นรัตนโกสินทร์จนถึงสมัยการปฏิรูป ภายในประเทศในสมัยพระบาทสมเด็จพระจุลจอมเกล้าเจ้าอยู่หัว โดยศึกษาความสัมพันธ์ที่เกี่ยวเนื่องตามลําดับกาลเวลาของ พัฒนาการเมืองราชบุรีผลจากการศึกษาพบว่าเมืองราชบุรีมีความสําคัญในฐานะที่เป็นเมืองยุทธศาสตร์เนื่องจากเมืองราชบุรี เป็นเมืองหน้าด่านนับตั้งแต่สมัยปลายอยุธยาจวบจนกระทั้งสมัยรัตนโกสินทร์ตอนต้นในช่วงสงครามระหว่างสยามกับพม่า การเปลี่ยนแปลงครั้งสําคัญของเมืองราชบุรีเกิดขึ้นในสมัยรัชกาลที่ 5 เมื่อพระองค์มีพระราชดําริในการปรับปรุงประเทศตาม แบบตะวันตก ซึ่งผลจากการปฏิรูปดังกล่าวนี้ทําให้เมืองราชบุรีมีการปรับโครงสร้างตามระบบการปกครองดังกล่าว จนถึง พ.ศ. 2476 เมื่อได้มีการยกเลิกการปกครองแบบมณฑลเทศาภิบาลทั้งหมด มณฑลราชบุรีจึงถูกยกเลิกและคงฐานะเป็นจังหวัดราชบุรี จนถึงปัจจุบัน