คลองดำเนินสะดวก: สายน้ำแห่งมะพร้าวและวิถีชีวิตราชบุรี

Abstract

คลองดำเนินสะดวกเป็นหนึ่งในผลงานสำคัญของพระบาทสมเด็จพระจอมเกล้าเจ้าอยู่หัว รัชกาลที่ 4 ที่ทรงมีพระราชดำริในการพัฒนาการคมนาคมทางน้ำของประเทศ ทรงเล็งเห็นถึงความสำคัญของการเชื่อมต่อเส้นทางน้ำเพื่อส่งเสริมการค้าขาย การเกษตร และการสัญจรของประชาชนในยุคนั้น ด้วยพระราชดำริที่ลึกซึ้งนี้ พระองค์ทรงพระกรุณาโปรดเกล้าฯ ให้สมเด็จเจ้าพระยาบรมมหาศรีสุริยวงศ์ (ช่วง บุนนาค) ซึ่งดำรงตำแหน่งพระสมุหกลาโหมในขณะนั้น เป็นผู้อำนวยการในการขุดคลองเชื่อมจากแม่น้ำท่าจีน โดยเริ่มขุดจากปากคลองบางยาง ตำบลบางยาง อำเภอกระทุ่มแบน จังหวัดสมุทรสาคร ไปจนถึงแม่น้ำแม่กลองที่ตำบลบางนกแขวก อำเภอบางคนที จังหวัดสมุทรสงคราม โครงการนี้เริ่มขึ้นในปี พ.ศ. 2403 และแล้วเสร็จในปี พ.ศ. 2411